Zorg

Ons klimaat, onze zorg

Uitdroging, slaaptekort, medische problemen, extra sterfte door hitte. Maar ook wateroverlast, omdergelopen straten, omgevallen bomen. Het klimaat verandert en de effecten raken onze hele samenleving. Zeker ook de zorg.

Dat vraagt om aanpassing. Iedereen kan hier iets aan bijdragen. Tegen welke effecten loopt u aan in uw directe omgeving? Welke risico's lopen we en zijn die acceptabel? Welke oplossingen zijn er om beter met de klimaatverandering om te kunnen gaan in relatie tot de zorg?

Effecten van klimaatverandering in de zorg

Praat en denk mee!

Uw inbreng is dus erg belangrijk. Welke oplossingen zijn er mogelijk om ons aan te passen aan de klimaateffecten? Praat en denk mee met uw eigen gemeente, waterschap of provincie. Kijk op de website van de deelnemende partijen voor actuele bijeenkomsten en lopende projecten.

Welke effecten zijn te verwachten in de zorg?

Verandering leefomgeving (planten en dieren)

Klimaatverandering leidt tot veranderingen van de leefgebieden voor planten en dieren. Hierdoor verandert de verspreiding en dichtheid van planten en dieren. Dit heeft een effect op de natuur en op de opbrengst van landbouwgewassen. Er komen soorten bij en er verdwijnen ook soorten. Welke gevolgen dit heeft voor ziekte en plagen is moeilijk te voorspellen.

Verhoging van temperatuur kan in de aardappelteelt tot meer ziekten leiden. De Coloradokever komt bijvoorbeeld steeds noordelijker voor en ook ziekten als bruinrot gedijen beter met warm weer (Bron Wageningen UR). Daarnaast neemt de melkproductie van de veestapel af, omdat melkvee ook gevoelig is voor hitte.

Uitval (vitale) netwerken

Extreem weer zoals hoosbuien, windstoten, bliksem en hagel hebben invloed op de toename van uitval van elektriciteitsvoorzieningen en andere gas-, water- of ICT-netwerken. Brand, kortsluiting, ontwortelde bomen of overstroming zijn hier veelal de oorzaak van. Vooral de uitval van de elektriciteit heeft direct effect op de samenleving. Bij grootschalige en langdurige uitval kan het zelfs de economie ontwrichten.

Daarnaast heeft de luchtvochtigheid ook invloed op netwerken. Een lage luchtvochtigheid (droge omgeving) kan zorgen voor statische elektriciteit, terwijl een vochtige omgeving weer risico geeft op condensvorming met storingen als gevolg.

Verandering waterkwaliteit

Afname van de waterkwaliteit wordt veroorzaakt door een aantal veranderingen in het klimaat. Door extreme buien komt er meer rioolwater in het watersysteem en zal er ook meer vervuiling of voedingsstoffen afspoelen naar het watersysteem. Door langdurige droogte is er minder verdunning waardoor de concentratie aan vervuiling zal toenemen. Verder zal de temperatuur van het water stijgen.

Al deze effecten bij elkaar zorgen voor een toename van de  groei van planten en dierenpopulaties  in de watergangen, waardoor de kans op plagen toeneemt. Denk hierbij aan blauwalgen, botulisme. Ook vergroot de kans op verspreiding van ziektes als rioolwater op straat of in de watergangen terecht komt.

Ziektes en overlijden

Verandering van temperatuur heeft direct effect op het menselijk lichaam. Het beïnvloedt de arbeidsproductiviteit, het aantal ziektegevallen, ziekenhuisopnames en het aantal mensen dat sterft. Boven de 20 °C treden deze effecten al op, maar boven de 30 °C worden de effecten groot. Kwetsbare groepen zoals ouderen en jonge kinderen zijn hier het meest gevoelig voor.

Verandering luchtkwaliteit

Ook de luchtkwaliteit wordt beïnvloed door klimaatverandering en heeft een langdurend effect op de gezondheid. Een toename van de gemiddelde luchtvochtigheid – in combinatie met een hogere temperatuur – geeft ziektes meer kans. Langdurige droogte en hoge temperaturen leiden tot meer smog, fijnstof en pollen (hooikoorts). Mensen met ademhalingsproblemen kunnen hier extra last van hebben. Deze effecten nemen geleidelijk toe, en omdat het veel mensen raakt zijn de gevolgen groot.

Blootstelling infectieziekten

Door de toename van hoosbuien wordt het risico groter dat vuil rioolwater terecht komt op straat of in water waarin gezwommen wordt. Hierdoor neemt de kans toe dat mensen in contact komen met infectieziekten.

Schade aan gebouwen en gewassen

Een toename van extreem weer zoals windstoten, bliksem en hagel leidt tot een toename van de schade aan gebouwen, voertuigen en gewassen. Door het frequenter voorkomen van hoosbuien is er meer wateroverlast, waardoor de oogsten kunnen afnemen of verloren gaan en schade aan gebouwen en voertuigen kan ontstaan.

Stremming (auto- en spoorwegen)

Een toename van wateroverlast en omgewaaide bomen leidt tot meer stremmingen van auto- en spoorwegen. In extreme gevallen leidt dit ertoe dat gebieden voor hulpdiensten minder goed bereikbaar zijn of dat het moeilijk is om bij vitale locaties zoals ziekenhuizen te komen.